Geç dönemde görülen belirtiler nelerdir?
Menopoz sonrasında geç dönemde görülen belirtiler nelerdir?
Postmenopozal dönemde ortaya çıkan sorunların en önemli boyutunu, sonraki yıllarda, yani geç dönemde görülen sorunlar oluşturmaktadır. Menopozu takiben 10-15 yıl kadar sonra, geç dönemde ortaya çıkan iki önemli sorun, kalb-damar hastalıkları ve kemiklerde görülen zayıflamadır. Kalb-damar hastalıkları arasında kalb krizleri ve beyin kanaması gibi önemli sağlık problemleri söz konusudur. Kemiklerdeki zayıflama sonucunda da kırıklar ve buna bağlı sakatlık veya ölüm gibi ciddi sağlık sorunları görülmektedir. Bu sorunlardan da önemli ölçüde sorumlu olan östrojen hormonunun eksikliğidir.
Şekil-1:Menopoz(0) sonrası yıllarda östrojen eksikliği bulgularının pembe (latent yani belirti vermeyen dönem) ve kırmızı ( semptomatik, yani şikayet görülen dönem) dönemleri. Görüldüğü gibi KVS sistem hastalıkları ve osteoporoz yıllar süren latent (sinsi) periyod sonrasında ortaya çıkmaktadır.Menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda başta gelen ölüm nedeni kalb‑damar hastalıklarıdır. Kadınlarda menopoz öncesi kalb‑damar hastalıklarına karşı erkeklere oranla önemli ölçüde bir avantaj gözlenir. Kadınlarda, erkeklere göre kalb damar hastalık riskinin az olma avantajı menopozdan sonra ortadan kalkar. Menopoz sonrası dönemde bu risk yaklaşık olarak 3 kat bir artış gösterir. Bu farklılık da yine östrojen hormon etkisi ile açıklanmaktadır. Östrojenlerin kandaki lipid düzeyini olumlu yönde etkiledikleri, bunun yanında damarlar üzerine de direkt olarak olumlu etkileri ile kalb damar hastalıklarını önleyici yönde etkili oldukları gösterilmiştir.
Menopozdan yıllar sonra görülen şikayetlerin, en önemli karakteristiği, şikayetlerin ortaya çıkmasından yıllar önce, sinsi, bir şekilde başlamasıdır. (Şekil-2) Şekilde görüldüğü, örneğin kemiklerdeki kayıp yıllar öncesinde başlamasına rağmen, menopozdan 10 yıl sonra belirti verir.
Şekil-2:Deri yaşlanmasında başlıca etkenler.
Kadınları ilgilendiren bir diğer önemli konu, kozmetik değişimlerdir. Özellikle derideki yaşlanma dikkat çekicidir. Genetik faktörlerin dışında, kontrolümüzde olan etkenler de söz konuşur. Ancak derideki yaşlanmaya yol açan faktörler arasında hormon eksikliği kadar, sigara ve alkol kullanımı, aşırı güneş altında kalmaktır. Burada özellikle bronzlaşma tutkusu nedeniyle fazla güneş altında kalmak, solarium alışkanlığı, hem deriyi erken yaşlandırmakta ve hem de ciddi deri hastalıklarına neden olabilmektedir.