Çikolata kisti (endometrioma) nedir?
Endometrioma, endometriosis hastalığının sık rastlanan bir türü olup, endometrium dokusunun, yumurtalık içinde bulunmasıdır. Endometriosisli kadınların da, yaklaşık olarak, yarısına yakınında endometrioma görülür.
Endometrium dokusu nerede olursa olsun, hormonal etkiler altında gelişir ve gebelik oluşmazsa adet kanı olarak atılır. İşte, normal yerindeki endomerium adet kanaması olarak dışarı atılırken, rahim içinden başka bir yerde bulunan endometrium dokusu ise dışarı atılamaz. Örneğin, yumurtalıkta bulunması halinde dışarı atılamaz ve yumurtalık içinde her ay kanamaya ve birikmeye devam eder. Bu kanama her ay tekrarladığı için zamanla da kist gelişir. Endometriosisin en sık rastlanan şekli olan bu durum endometrioma adını alır. Kistin içindeki kanama, zamanla, değişime uğrayarak kahverengi koyu kıvamlı bir sıvıya dönüşür. Bu eski kan görüntüsü çikolataya benzetildiği için halk arasında çikolata kisti olarak bilinir.
Endometrioma oluşumunun nedeni bilinmemektedir. Kist boyutu genellikle 5 cm. den daha küçüktür. 20-25 cm.ye kadar büyüyebilir. Genellikle tek yumurtalıkta, bazen her iki yumurtalıkta birden olabilir. Kist sayısı çoğunlukla tektir, ancak bazen aynı yumurtalıkta 2-3 adet olabilir.
Endometrioma genellikle üreme döneminde görülen iyi huylu over kistlerindendir. Maligniteye dönüşümü nadir olup, %1 kadardır. Genellikle 40 yaşından sonraki hastalarda ve 6-9 cm.den büyük kistlerde malignite dönüşüm riski daha yüksektir.
Şekil-1:Endometriomanın karın içindeki görünümü. Yer yer görülen beyaz alanlar incelmiş bölgeleri göstermektedir. İçi çikolataya benzer, eski kanla dolu bir endometrioma.